HONOROWE KRWIODAWSTWO

ODDAWANIE KRWI KROK PO KROKU

1. Zarezerwuj sobie około godziny czasu. Weź dowód tożsamości i jeżeli masz legitymację honorowego dawcy krwi.
2. Skorzystaj z szatni. Do stacji najlepiej przyjść w „luźnym” ubraniu, które pozwoli na łatwe odsłonięcie ramienia. W stacji załóż jednorazowe obuwie ochronne.
3. Zgłoś się do rejestracji dawców i wypełnij kwestionariusz z pytaniami o twój stan zdrowia.
4. Zostanie pobrana od Ciebie próbka krwi na wstępne badanie, zostanie m.in. sprawdzony poziom hemoglobiny. Po kilku minutach zostaniesz wezwany do gabinetu lekarskiego, gdzie lekarz zakwalifikuje Ciebie do oddawania krwi lub jej składników, albo wyjaśni dlaczego dziś nie możesz oddać krwi. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, zawsze pytaj lekarza lub pielęgniarkę w centrum: to najlepszy i najpewniejszy sposób uzyskania fachowych i wyczerpujących informacji na dany temat.
5. Po wyjściu od lekarza usiądź w poczekalni. Powinien tam być umieszczony dozownik z wodą z którego możesz skorzystać.
6. Przed oddawaniem krwi wybierz rękę, z której chcesz oddawać krew, umyj ją specjalnym płynem i usiądź wygodnie na fotelu w sali pobrań. Zostanie założone wkłucie, a krew samoczynnie zacznie napełniać pojemnik. Pamiętaj: podczas donacji używany jest tylko jednorazowy sprzęt. Zanim minie 10 minut oddasz jedną jednostkę krwi (450ml). Oddawanie składników krwi różni się czasem i technicznym sposobem pobierania.
7. Po oddaniu wypocznij jeszcze przez około 10-15 minut. W rejestracji odbierz czekolady, które mają uzupełnić ubytek energetyczny. Możesz w niej też otrzymać zaświadczenie zwalniające w dniu oddania krwi z pracy lub szkoły, a także zwrot kosztów podróży. Cały proces oddawania krwi pełnej trwa zwykle mniej niż jedną godzinę.

PO ODDANIU KRWI

1. Po oddaniu krwi zastosuj się do poleceń personelu. Tak jak wspomniane zostało wyżej odpocznij kilkanaście minut w punkcie, zjedz czekoladę, wypij sok.
2. Skorzystaj jeżeli potrzebujesz z dnia wolnego, jaki przysługuje Ci w dniu oddania krwi.
3. Unikaj nadmiernego obciążenia ręki, z której pobrano krew.
4. Jedz regularnie posiłki; pamiętaj, aby dieta była bogatsza w węglowodany tego dnia.
5. Dużo odpoczywaj: pamiętaj, że nie jesteś maszyną, oddanie krwi jest obciążeniem dla Twojego organizmu. Co prawda każdy organizm może reagować inaczej. Jedna osoba nie odczuwa zmęczenia inna odwrotnie.
6. Unikaj szybkiej zmiany pozycji z leżącej na stojącą.
7. Staraj się nie wykonywać obciążających prac domowych. Unikaj wysiłku fizycznego.

DYSKWALIFIKACJA CZASOWA

• okres miesiączkowania i do 3 dni po zakończeniu

• 7 dni po zabiegu usunięcia zęba, leczeniu przewodowym i innych drobnych zabiegach chirurgicznych

• do następnego dnia po leczeniu zęba i wizycie u higienistki stomatologicznej

• 6 miesięcy w przypadku większych operacji i innych zabiegów medycznych wykonywanych sprzętem wielokrotnego użytku i przebiegających z naruszeniem skóry lub błon śluzowych

• 6 miesięcy po wykonaniu tatuażu, akupunktury, zakładaniu kolczyków, itp.

• 6 miesięcy od zabiegu endoskopii, gastroskopii (wziernikowanie żołądka), bronchoskopii (wziernikowanie drzewa oskrzelowego), rektoskopii (wziernikowanie odbytu), kolonoskopii

• czas do pełnego wyleczenia w przypadku ostrych chorób: (np.: układu pokarmowego, moczowego, oddechowego)

• okres, gdy wartość ciśnienia tętniczego nie mieści się w granicach 90/60 180/100 mm Hg

• 2 lata po wyleczeniu gruźlicy i otrzymaniu od lekarza ftyzjatry zaświadczenia o wyleczeniu

• choroby zapalne i uczuleniowe skóry, ostre stany uczuleniowe i okres odczulania, zaostrzenie przewlekłej choroby alergicznej

• 1 rok od zakończenia leczenia na rzeżączkę

• 6 miesięcy od powrotu z krajów o wysokiej zachorowalności na AIDS (Afryka Środkowa i Zachodnia, Tajlandia)

• Wystąpienie objawów sugerujących chorobę AIDS takich jak:

(przewlekłe powiększenie węzłów chłonnych – zwłaszcza szyjnych, karkowych, nadobojczykowych i pachowych, nocne poty gorączka o niewyjaśnionej przyczynie niewyjaśniona utrata wagi ciała, przewlekła biegunka)

• nietypowe zmiany skórne powodują dyskwalifikację do czasu wyjaśnienia ich przyczyny

• 6 miesięcy od powrotu z rejonów, gdzie endemicznie występują choroby tropikalne jeśli nie wystąpiły w tym okresie objawy choroby (osoby powracające z terenów zagrożonych: cholerą, żółtą febrą, chorobą Chagasa)

• 12 miesięcy od powrotu z rejonów, gdzie endemicznie występuje malaria, jeśli nie wystąpiły w tym okresie objawy choroby (4 miesiące pod warunkiem negatywnych wyników badań wykonanych metodami immunologicznymi lub biologii molekularnej)

• przebywanie co najmniej 24 godziny na terenach, na których stwierdzono przypadki występowania chorób przenoszonych drogą przetoczenia krwi:

(Wirus Zachodniego Nilu – odroczenie: 28 dni od powrotu, 120 dni po przechorowaniu, Malaria – dyskwalifikacja na okres 12 miesięcy od powrotu, Gorączka denga – dyskwalifikacja na okres 28 dni od powrotu. Po przechorowaniu gorączki denga – w postaci klasycznej odroczenie na 6 m-ce, Gorączka Chikunguna – odroczenie na 28 dni od powrotu, Wirus ZIKA – odroczenie: 28 dni od powrotu, 120 dni po przechorowaniu)

• przebywanie na obszarach endemicznego występowania malarii nieprzerwanie przez 6 miesięcy dyskwalifikuje dawcę. Warunkiem zakwalifikowania jest uzyskanie negatywnych wyników badań wykonanych metodami immunologicznymi lub biologii molekularnej; badania muszą być wykonane nie wcześniej niż 4. miesiące po powrocie z terenów endemicznego występowania

• 2 lata od potwierdzonego wyleczenia Brucelozy i gorączki Q

• po zakończeniu leczenia i braku objawów malarii (pod warunkiem, że badania immunologiczne lub metodami biologii molekularnej dają wyniki negatywne)

• 2 lata po przebyciu gorączki reumatycznej, jeśli nie wystąpiła przewlekła choroba serca

• 2 lata od potwierdzonego wyleczenia zapalenia szpiku

• 5 lat od całkowitego wyleczenia kłębuszkowego zapalenia nerek

• 6 miesięcy od całkowitego wyleczenia z toksoplazmozy

• 6 miesięcy od wyleczenia mononukleozy zakaźnej

• 120 dni od dnia wyleczenia zakażenia wirusem zachodniego Nilu.

• ciąża

• 6 miesięcy po porodzie lub po zakończeniu ciąży

• 6 miesięcy po przetoczeniu krwi i jej składników

• 6 miesięcy po przeszczepie ludzkich komórek i tkanek

• co najmniej 2 tygodnie po przebyciu choroby zakaźnej i uzyskaniu prawidłowych wyników badań klinicznych i laboratoryjnych

• 2 tygodnie po przebyciu grypy, zakażenia grypopochodnego i gorączce powyżej 38oC

• 2 tygodnie po zaprzestaniu przyjmowania antybiotyków

• kontakt z chorobami zakaźnymi dyskwalifikuje na czas równy inkubacji danej choroby (zwykle 4 tygodnie)

• bliski kontakt w warunkach domowych z chorym na wirusowe zapalenie wątroby dyskwalifikuje na okres 6 miesięcy

• okres pozbawienia wolności i 6 miesięcy po odbytej karze więzienia

• Po szczepieniach:

(4 tygodnie od szczepienia szczepionkami z osłabionymi bakteriami i wirusami przeciw BCG, odrze, różyczce, żółtej febrze, nagminnemu zapaleniu ślinianek przyusznych, nagminnemu porażeniu dziecięcemu, durowi brzusznemu, cholerze, 48 godzin od szczepienia szczepionkami z zabitymi bakteriami, riketsjami, wirusami przeciw cholerze, durowi brzusznemu, krztuścowi, durowi plamistemu, porażeniu dziecięcemu, 48 godzin od szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A lub B (bez kontaktu z chorobą), 3 miesiące po biernym uodparnianiu surowicami odzwierzęcymi, 48 godzin od przyjęcia anatoksyny błonicowej i tężcowej, 48 godzin od przyjęcia szczepionki przeciw wściekliźnie i kleszczowemu zapaleniu mózgu, a 1 rok od kontaktu z tymi chorobami)

• Okres przyjmowania leków z wyjątkiem witamin, doustnych leków antykoncepcyjnych oraz leków hormonalnych stosowanych w okresie menopauzy, w przypadku innych leków należy uzyskać zgodę lekarza (np. zażywanie aspiryny dyskwalifikuje przez 3 dni od ostatniego zażycia).

INFORMACJA O CHOROBACH ZAKAŹNYCH DLA KRWIODAWCÓW

Twoja krew zostanie zbadana, aby stwierdzić, czy nie jesteś zakażony/a kiłą, AIDS, żółtaczką zakaźną B lub C. Jeśli test wypadnie dodatnio, nie zostanie przetoczona. Jednak przy każdej infekcji pomiędzy momentem zakażenia i chwilą, gdy staje się możliwe wykrycie go drogą badań laboratoryjnych, upływa pewien czas. W tym okresie w żadnym wypadku nie wolno oddawać krwi, ponieważ może być źródłem zakażenia, chociaż testy laboratoryjne są jeszcze ujemne. Nie oddawaj więc krwi, jeżeli przez ryzykowne kontakty lub zachowania naraziłeś/aś się na niebezpieczeństwo.

Ryzyko stwarzają:

1. Wcześniej lub aktualnie stosowane narkotyki w postaci zastrzyków.
2. Kontakty seksualne z osobami stosującymi narkotyki w postaci zastrzyków.
3. Kontakty seksualne z wieloma partnerkami/partnerami.
4. Kontakty seksualne z partnerem/partnerką, których znasz od niedawna.
5. Kontakty seksualne w celu zarobkowym.
6. Kontakty seksualne z osobami, u których testy w kierunku AIDS, kiły lub żółtaczki zakaźnej B lub C wypadły dodatnio.

Zdajemy sobie sprawę, że zadając te pytania wkraczamy w Twoją sferę prywatną. Jednak niewielkie ryzyko przeniesienia zakażenia drogą krwi można dalej zmniejszyć jedynie wtedy, gdy będąc dawcą dokładnie przemyślisz opisane tu sytuacje i skrupulatnie odpowiesz na postawione pytania. Twoje dane będą traktowane poufnie. Przy pozytywnych wynikach badań (wskazujących na infekcję) zostaniesz o tym poinformowany/a przez lekarza.

Osoby homoseksualne jeżeli mają stałych partnerów nie mogą być dyskwalifikowani z powodu swojej orientacji seksualnej.

HONOROWEMU DAWCY KRWI PRZYSŁUGUJE

•  

  Posiłek regeneracyjny po oddaniu krwi lub jej składników o wartości kalorycznej 4.500 kcal
  (tj.: 8 czekolad, 1 wafelek, 1 sok)

• Zwolnienie z pracy w dniu, w którym oddaje się krew, i na czas okresowego badania lekarskiego dawców krwi na zasadach określonych w odrębnych przepisach; zwrot utraconego zarobku na zasadach wynikających z przepisów prawa pracy. Przy tym uprawnieniu należy zwrócić uwagę na trzy sprawy:

• to na pracodawcy spoczywa obowiązek zwolnienia pracownika
• pracodawca powinien być wcześniej uprzedzony o nieobecności
• pracownik – krwiodawca otrzymuje zwolnienie z pracy na dzień w którym oddał krew lub na kilka godzin jeżeli z przyczyn medycznych nie doszło do donacji

• Ulga podatkowa z tytułu darowizn przekazanych na cele krwiodawstwa.

Podatnik, który w roku podatkowym oddał honorowo krew, ma prawo skorzystać ze specjalnej ulgi dla honorowych krwiodawców. Odliczenie dokonuje się od dochodu (przychodu). Wysokość ulgi zależy od ilości oddanej krwi. Wysokość ulgi obliczamy mnożąc ilość faktycznie oddanej honorowo krwi (lub osocza) przez przyjęty dla tej ulgi przelicznik, w postaci obowiązującego ekwiwalentu pieniężnego za 1litr pobranej krwi, tj. przez 130zł. Odliczenie z tego tytułu nie może przekroczyć kwoty stanowiącej 6% dochodu (w przypadku „ryczałtowców” 6% przychodu), wykazanego w zeznaniu.

• Zwrot kosztów dojazdu do najbliższego punktu poboru krwi

Zwrot kosztów przejazdu do jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi na zasadach określonych w przepisach w sprawie diet i innych należności z tytułu podróży służbowych na obszarze kraju; koszt przejazdu ponosi jednostka organizacyjna publicznej służby krwi.

• Krwiodawca może uzyskać bezpłatne wyniki badań laboratoryjnych

O tym, że będziemy chcieli wyniki badań najlepiej poinformować personel stacji w czasie rejestracji lub w czasie badania poziomu hemoglobiny.

• Karta identyfikacyjna grupy krwi

Każdy dawca, który kilka razy oddał krew, w niedługim czasie otrzymuje bezpłatnie lub za niewielką opłatą kartę identyfikacyjną grupy krwi. W RCKiK w Krakowie można zamówić za darmo taką kartę w punkcie rejestracji, po trzykrotnym honorowym oddaniu krwi. Karta jest gotowa do odbioru po około dwóch tygodniach.

ZASŁUŻONEMU HONOROWEMU DAWCY KRWI PRZYSŁUGUJĄ

• Leki za zniżkami. Po otrzymaniu tytułu ZHDK możliwość kupowania NIEKTÓRYCH leków ze zniżkami.

Można je będzie otrzymać bezpłatnie jedynie na podstawie recepty wystawionej przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego albo felczera ubezpieczenia zdrowotnego lub lekarza albo felczera niebędącego lekarzem albo felczerem ubezpieczenia zdrowotnego, jeżeli posiada uprawnienia do wykonywania zawodu oraz zawarł z oddziałem wojewódzkim Funduszu umowę upoważniającą go do wystawiania takich recept.

Zapoznaj się z wyszukiwarką leków refundowanych (zaznacz opcję: Zasłużony Honorowy Dawca Krwi)

• Po otrzymaniu tytułu ZHDK możliwość skorzystania poza kolejnością z ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych w placówkach ZOZ-ów.

Świadczeniobiorcy, którzy posiadają tytuł „Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi” lub „Zasłużonego Dawcy Przeszczepu” i przedstawili legitymację „Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi” lub „Zasłużonego Dawcy Przeszczepu” mają prawo do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach.

• Po otrzymaniu tytułu ZHDK i oddaniu określonej ilości krwi lub jej składników możliwość uzyskania zniżek w komunikacji miejskiej (różne przepisy w różnych miastach)

Odznakę wraz z legitymacją „Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi”, wydaje Polski Czerwony Krzyż, na podstawie danych przekazanych przez jednostkę organizacyjną publicznej służby krwi, w której dawca krwi oddał krew lub jej składniki o objętości uprawniającej do nadania tej odznaki. O wydaniu odznaki wraz z legitymacją Polski Czerwony Krzyż zawiadamia jednostkę organizacyjną publicznej służby krwi, która przekazała dane, będące podstawą jej nadania. Przekazanie danych przez jednostkę organizacyjną publicznej służby krwi do Polskiego Czerwonego Krzyża wymaga zgody dawcy krwi wyrażonej w formie pisemnej. Polski Czerwony Krzyż, w ramach realizacji zadania prowadzi centralną ewidencję wydanych odznak i legitymacji oraz ich duplikatów. Wydatki związane z wydawaniem odznak honorowych i legitymacji są pokrywane z budżetu państwa, z części będącej w dyspozycji ministra właściwego do spraw zdrowia, w formie dotacji celowej dla Polskiego Czerwonego Krzyża.

Legitymacje „Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi” powinny zawierać następujące dane:

• imię i nazwisko dawcy krwi;
• numer PESEL, a w przypadku osób, które nie mają nadanego numeru PESEL – serię, numer oraz rodzaj dokumentu stwierdzającego tożsamość dawcy krwi
• nazwę i adres jednostki wystawiającej legitymację;
• oznaczenie stopnia odznaki

Legitymacje ZHDK są ważne wyłącznie z dokumentem stwierdzającym tożsamość.

Wzór wniosku o nadanie odznaki ZHDK dostępny jest w dziale Honorowego Krwiodawstwa w zakładce

„Pliki do pobrania” – plik nr. 1.

Odznaka „Zasłużony Honorowy Dawca Krwi” – III stopnia

Kobiecie, która oddała w dowolnym okresie co najmniej 5 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość jej składników,

Odznaka przysługuje mężczyźnie, który oddał w dowolnym okresie co najmniej 6 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość jej składników

przysługuje tytuł „Zasłużony Honorowy Dawca Krwi III stopnia” i brązowa odznaka honorowa „Zasłużony Honorowy Dawca Krwi III stopnia”.

Odznaka „Zasłużony Honorowy Dawca Krwi” – II stopnia

Kobiecie, która oddała w dowolnym okresie co najmniej 10 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość jej składników,

Mężczyźnie, który oddał w dowolnym okresie co najmniej 12 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość jej składników

przysługuje tytuł „Zasłużony Honorowy Dawca Krwi II stopnia” i srebrna odznaka honorowa „Zasłużony Honorowy Dawca Krwi II stopnia”.

Odznaka „Zasłużony Honorowy Dawca Krwi” – I stopnia

Kobiecie, która oddała w dowolnym okresie co najmniej 15 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość jej składników,

Mężczyźnie, który oddał w dowolnym okresie co najmniej 18 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość jej składników

przysługuje tytuł „Zasłużony Honorowy Dawca Krwi I stopnia” i złota odznaka honorowa „Zasłużony Honorowy Dawca Krwi I stopnia”.

Zasłużonemu Honorowemu Dawcy Krwi, który oddał co najmniej 20 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość jej składników, mogą być nadawane ordery i odznaczenia oraz odznaka „Honorowy Dawca Krwi – Zasłużony dla Zdrowia Narodu”. Wraz z odznaką wydaje się legitymację.

Odznakę „Honorowy Dawca Krwi – Zasłużony dla Zdrowia Narodu” nadaje minister właściwy do spraw zdrowia na wniosek:

1. kierownika jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi, w której dawca krwi oddał krew lub jej składniki o objętości uprawniającej do nadania odznaki;
2. organów ogólnopolskich stowarzyszeń honorowych dawców krwi.

Wniosek o nadanie odznaki zawiera:

1. dane dawcy krwi:
   a) imię i nazwisko,
   b) numer PESEL, a w przypadku osób, które nie mają nadanego numeru PESEL – serię, numer oraz rodzaj dokumentu stwierdzającego tożsamość,
   c) adres miejsca zamieszkania i adres do korespondencji;
2. informację o objętości pobranej od dawcy krwi lub równoważnej ilości jej składników.

Wzór wniosku o nadanie odznaki Honorowy Dawca Krwi – Zasłużony dla Zdrowia Narody dostępny jest w dziale Honorowego Krwiodawstwa w zakładce „Pliki do pobrania”  – plik nr 3.

Odznakę Honorową mogą otrzymać:

1. członkowie i wolontariusze Polskiego Czerwonego Krzyża, które wyróżniły się szczególnym zaangażowaniem i konkretnymi osiągnięciami dla rozwoju Stowarzyszenia,
2. jednostki organizacyjne PCK oraz lokalne zbiorowości społeczne, które wnoszą szczególny wkład dla rozwoju Stowarzyszenia., które wniosły szczególny wkład dla rozwoju Stowarzyszenia,
3. osoby nie będące członkami Polskiego Czerwonego Krzyża oraz instytucje i organizacje czynnie wspierające Stowarzyszenie,
4. organizacje zagraniczne Czerwonego Krzyża i ich działacze oraz inne organizacje i instytucje międzynarodowe oraz ich członkowie, realizujący humanitarne cele Czerwonego Krzyża i współdziałające z Polskim Czerwonym Krzyżem.

Wzór wniosku o nadanie Odznaki Honorowej PCK – indywidualny i zbiorowy dostępne są w dziale Honorowego Krwiodawstwa w zakładce „Pliki do pobrania” – pliki nr 7 i 8.

Ustanowiony przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustawą z dnia 23 czerwca 1923 r. Krzyż Zasługi jest nagrodą dla osób, które położyły zasługi ‚dla Państwa lub obywateli spełniając czyny przekraczające zakres ich zwykłych obowiązków, a przynoszące znaczną korzyść Państwu lub obywatelom. Krzyż Zasługi może być nadany także za: wzorowe, wyjątkowo sumienne wykonywanie obowiązków wynikających z pracy zawodowej, ofiarną działalność publiczną, ofiarne niesienie pomocy oraz działalność charytatywną.

Wzór wniosku o nadanie orderu – odznaczenia dostępny jest w dziale Honorowego Krwiodawstwa w zakładce „Pliki do pobrania” – plik nr 5.