Święto Narodowe Trzeciego Maja – to polskie święto państwowe obchodzone w dniu 3 maja w rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja (1791), ustanowione w roku 1919 i ponownie w roku 1990.
Dzień ten jest dniem wolnym od pracy.
Konstytucja 3 maja uchwalona w 1972r., była pierwszą nowoczesną konstytucją w Europie, a drugą na świecie po konstytucji Stanów Zjednoczonych, wyprzedzając m.in. konstytucję francuską. W październiku w roku 1788 został zwołany Sejm Czteroletni, który uchwalił Konstytucję 3 maja – dokument, który stal się symbolem tradycji niepodległościowych państwa polskiego. Warto dodać, iż pracę nad konstytucją prowadził król Stanisław August wspólnie z Ignacym Potockim i Hugo Kołłątajem. Konstytucja regulowała zasady funkcjonowania władz państwowych oraz prawa i obowiązki obywateli Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Głównymi postanowieniami tej ustawy zasadniczej był trójpodział władzy, ale przede wszystkim zniesienie wolnej elekcji i zasady liberum veto. W połowie 1972r. próbowano przeprowadzić reformy zawarte w konstytucji, jednakże zostały one zniweczone przez Konfederację Targowicką oraz wkroczenie na teren rzeczypospolitej wojsk rosyjskich.
W okresie zaborów Polski świętowanie rocznic Konstytucji 3 maja było całkowicie zakazane przez wszystkich zaborców. Polacy, którzy odważyli się obchodzić publicznie to święto byli surowo karani.
Uroczyste obchody rocznicy Konstytucji 3 maja organizowano w latach 1916-1918 w wielu miastach (najliczniejsze w Warszawie w 1916 roku), po wycofaniu się wojsk i władz rosyjskich z obszaru tzw. kongresowego Królestwa Polskiego, także na świecie w skupiskach Polonii m. in. w Chicago.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, w roku 1918 rocznica Konstytucji 3 maja została uznana za święto narodowe – uchwałą Sejmu Ustawodawczego z dnia 29 kwietnia 1919r. Po zakończeniu II wojny światowej obchodzono je do 1946, kiedy w wielu miastach doszło do krwawych demonstracji studenckich, po czym władze zabroniły publicznego świętowania tego święta, a wszelkie próby manifestowania były tłumione przez milicję. Władze komunistyczne oficjalnie zniosło to święto ustawą z 18 stycznia 1951 o dniach wolnych od pracy.
Ponownie dopiero w roku 1981 świętowano to historyczne wydarzenie, o czym informowały gazety codzienne z tego czasu m.in. Trybuna Ludu, Głos Robotniczy, Życie Warszawy.
Święto Narodowe 3 Maja przywrócono ustawą z 6 kwietnia 1990 (weszła w życie 28 kwietnia).
